‘COPD is topsport.’ Programma Long Alliantie Nederland brengt mensen in beweging
Geplaatst op: juni 20, 2024
‘Als je dagelijks kortademig en benauwd bent, zijn de kleine dingen al topsport. Een topsporter weet dat je over je eigen grenzen moet gaan om uiteindelijk je doel te behalen.’ Bewegen is net zo belangrijk als medicatie, stelt Marion Foppele, projectleider Long Alliantie Nederland.
‘De Longuitdaging’ is een compleet pakket waarmee zorgverleners en beweegprofessionals een wandelgroep kunnen starten voor mensen met COPD en andere longziekten.
Long Alliantie Nederland werkte mee aan dit artikel in Topic Nederland, een bijlage bij het Algemeen Dagblad.
Zie ook
Ademhalen en een actievere leefstijl
Geplaatst op: april 3, 2024
Een van de belangrijkste barrières voor mensen met een chronische longziekte om niet te bewegen is de ervaren mate van dyspnoe (kortademigheid). Mensen ervaren door de dyspnoe angst om te bewegen en angst om nog kortademiger te worden.
Uit het onderzoek van Ellen Ricke, gepromoveerd op het onderwerp therapietrouw ten aanzien van bewegen bij mensen met COPD, blijkt dat een van de voorspellers van het volhouden van een beweegprogramma de ervaren mate van dyspnoe is1. Hoe meer dyspnoe mensen ervaren, hoe kleiner de kans dat iemand therapietrouw zal zijn aan zijn beweegprogramma en dus hoe kleiner de kans dat iemand zijn ziekte onder controle kan krijgen. Dyspnoe is echter geen reden om niet te bewegen, maar juist een reden om wél te bewegen. Een goede uitleg over dyspnoe en het belang van bewegen om de dyspnoe te verminderen is daarom erg belangrijk. Het Breathing, Thinking, Functioning (BTF) model — ademen, denken en doen — kan hier een handig model voor zijn2.
Het BTF-model is een hulpmiddel om therapeuten/coaches te helpen om dyspnoe te begrijpen en te managen. Het model is gebaseerd op drie dominante manieren waarop mensen reageren op dyspnoe, zowel in hun denken als gedrag/doen. Deze reacties kunnen vicieuze cirkels creëren, waardoor de dyspnoe erger wordt en blijft bestaan
(figuur 1).
Vicieuze cirkels:
1. Patiënten met dyspnoe ervaren een gevoel van ‘meer lucht nodig hebben’ en kunnen daarom bewust of onbewust hun ademhalingsfrequentie verhogen, waardoor de ademarbeid verder toeneemt en de dyspnoe verergert.
2. Angst of vrees veroorzaakt door dyspnoe kan op zijn beurt de gedachten van dyspnoe versterken. Deze vicieuze cirkel kan leiden tot een snel escalerend gevoel van paniek, dat de meeste patiënten met dyspnoe wel eens ervaren. Bovendien verhoogt angst de ademfrequentie en kan zo de adembehoefte verder verhogen.
3. Omdat dyspnoe heel vervelend is, is het normaal om het te proberen te vermijden door minder te bewegen. Maar we moeten weten dat te weinig beweging kan leiden tot zwakkere spieren, minder vermogen om zuurstof te gebruiken, en atrofie van spiervezels. Dit verhoogt de belasting van het ademhalingssysteem en verergert dyspnoe verder.
Als trainer/coach kan je mensen met een chronische longziekte uitleg geven over dit model. Wanneer zij dit model begrijpen, zijn mensen met een chronische longziekte mogelijk in staat om hun ervaren mate van dyspnoe te verlagen en meer te beheersen. Dit BTF-model laat zien hoe ingewikkeld de gedachten zijn die te maken hebben met het omgaan met een chronische longziekte en hoe ingewikkeld therapietrouw ten aanzien van bewegen. Deze gedachten gaan over lichamelijke sensaties, gevaar, impulscontrole en kennis over lichamelijke effecten van inactiviteit. Om mensen met een chronische longziekte goed te kunnen begeleiden naar een langdurige actievere leefstijl is het belangrijk om als trainer/coach het BTF model en de gedachten die hieraan ten grondslag liggen te begrijpen en te kunnen bespreken met mensen met een chronische longziekte wanneer zij door dyspnoe niet durven te bewegen.
Bent u na het lezen van deze informatie over het Breathing, Thinking, Functioning model geïnteresseerd in het volledige onderzoek naar therapietrouw? U kunt dit lezen door op de volgende link te klikken: https://books.ipskampprinting.nl/thesis/601412-ricke/124/
Ellen Ricke: https://www.linkedin.com/in/ellen-ricke-0134971b/
En bent u na het lezen van deze informatie op zoek naar informatie waarmee u direct met uw patiënt aan de slag kan?
In de toolbox van de Long Alliantie Nederland vindt u een informatiefolder met de principes van “ademen, denken, doen” bij COPD patiënten. U kunt deze folder voor patiënten lezen en downloaden via: PF_Omgaan-met-benauwdheid.pdf (palliatievezorgcopd.nl)
Referenties
- Ricke E. Towards understanding exercise adherence in chronic obstructive pulmonary disease [proefschrift]. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen; 2023.
- Spathis, A., et al. The Breathing, Thinking, Functioning clinical model: a proposal to facilitate evidence-based breathlessness management in chronic respiratory disease. npj Primary Care Respiratory Medicine, 2017. 27, 27 DOI: 10.1038/s41533-017-0024-z.
Bevorderen van fysieke activiteit van mensen met COPD
Geplaatst op: maart 19, 2024
Bevorderen van fysieke activiteit van mensen met COPD = Geen “one size fits all”.
Fysieke activiteit is een belangrijk aangrijpingspunt voor behandeling bij mensen met COPD. Het heeft daarom bijvoorbeeld in de KNGF richtlijn COPD een prominente plaats gekregen. Tegelijkertijd laat wetenschappelijk onderzoek naar het effect van stimulering van fysieke activiteit nog wel eens teleurstellende resultaten zien. Een review van literatuur door Jing Tian en collega’s uit 2022 naar ervaringen van patiënten laat zien dat het om een op de persoon toegesneden aanpak vraagt.
Het belang van bewegen
Medicatie heeft invloed op kortademigheid maar beïnvloedt nauwelijks het fysiek functioneren. Behandeling gericht op fysieke capaciteit en/ of fysieke activiteit kan dit wel, mits dit op de persoon is afgestemd (op maat wordt toegepast) en behandeling onder deskundige begeleiding plaatsvindt. Op verschillende voor patiënten relevante uitkomsten worden belangrijke effecten gezien. Niet alleen op fysiek presteren maar ook op symptomen van kortademigheid en vermoeidheid en ook op gevoelens van angst en somberheid. Het verdient ruim aandacht in de begeleiding van mensen met COPD.
Factoren van invloed op
Er bestaat robuust bewijs van de effecten van trainingsprogramma op fysieke capaciteit. Het stimuleren van fysieke activiteit blijkt weerbarstiger. En dat is misschien ook helemaal niet zo gek omdat fysieke activiteit is op te vatten als een gedragskenmerk. Gedragsverandering is lastiger te bewerkstelligen dan het verbeteren van het uithoudingsvermogen. Het review door Jing Tan en collega’s onthulde 12 factoren die vanuit patiënt ervaring invloed bleken te hebben. Negatieve invloed gaat er bijvoorbeeld uit van symptomen van kortademigheid en hoest. Ook (over)beschermende naasten kunnen een negatieve invloed hebben. Positieve invloed gaat uit van sociale steun door familie en vrienden. Vandaar het succes van bijvoorbeeld de wandeluitdaging. Positieve lichamelijke en psychologische ervaringen van bewegen blijken ook helpend.
Behandeling op maat
Geen mens met COPD is hetzelfde en dat geldt ook voor factoren die invloed kunnen hebben op een actieve leefstijl. Enkelvoudige voor iedereen succesvolle oplossingen zijn er niet. Het advies is daarom op zoek te gaan naar de individuele factoren en voor die factoren samen op zoek te gaan naar mogelijkheden en oplossingen.
Tekst
Met dank aan Dr. A.J. van ’t Hul, Radboud UMC, Fysiotherapeut & Wetenschapper
Referentie
Jing Tian, Fan Zhou, Xian Geng Zhang, et al. Experience of physical activity in patients with COPD: A systematic review and qualitative meta-synthesis. Geriatr Nurs. 2022 Sep-Oct:47:211-219
De patiënt-therapeut relatie als middel voor een langdurige actieve leefstijl
Geplaatst op: maart 4, 2024
Een actievere leefstijl is van cruciaal belang voor mensen met een chronische longziekte om hun ziekte te managen en om progressie van de ziekte tegen te gaan. Mensen met een longziekte moeten hiervoor hun gedrag veranderen om de klachten die zij hebben te verbeteren of om de ziekteprogressie te vertragen. Dit zelfmanagement van patiënten bij het veranderen van hun gedrag vereist langdurige therapietrouw: een actieve leefstijl blijven volhouden.
Uit het onderzoek van Ellen Ricke, gepromoveerd aan de universiteit van Groningen, bleek dat een van de belangrijkste factoren om therapietrouw te blijven aan een beweegprogramma bij mensen met COPD, de patiënt-therapeut relatie was1. Uit eerdere onderzoeken, bij andere doelgroepen, blijkt ook de patiënt-therapeut relatie van groot belang te zijn voor therapietrouw. Als de patiënt-therapeut/coach relatie goed is, blijkt de therapietrouw beter te zijn, evenals de behandeluitkomsten. De relatie tussen patiënt en therapeut/coach in therapeutische/coachende situaties verwijst naar het gevoel van samenwerking, warmte en ondersteuning tussen de patiënt en de therapeut/coach. Een verstoorde patiënt-therapeut/coach relatie kan ontstaan wanneer patiënten zich bijvoorbeeld niet gehoord, niet gerespecteerd of anderszins niet in partnerschap voelen met hun therapeut/coach. De patiënt-therapeut/coach relatie heeft een directe invloed op de tevredenheid van de patiënt, gedefinieerd als “de mate waarin het individu de gezondheidsdienst of het product of de manier waarop het wordt geleverd door de aanbieder als nuttig, effectief of gunstig beschouwt”.
Het fundament van de patiënt-therapeut/coach relatie wordt gevormd door vier elementen. De therapeut/coach moet zich bewust zijn van deze elementen en hierin investeren om mensen met een chronische longziekte te kunnen ondersteunen bij een blijvende gedragsverandering; een langdurige actievere leefstijl.
De vier basiselementen van de patiënt-therapeut/coach relatie:
- Vertrouwen; mensen met een chronische longziekte die hun therapeut vertrouwen en “aardig vinden”, zijn meer tevreden en voelen zich beter in staat om gewenst gedrag uit te voeren.
- Kennis; wanneer therapeuten/coaches kennis hebben van de zorgen van mensen met een chronische longziekte en inspelen op de verwachtingen van deze mensen, neemt de tevredenheid van mensen met een chronische longziekte toe, evenals wanneer therapeuten/coaches patiënten de gelegenheid geven om informatie te delen.
- Aanzien (in de zin van waardering en respect); vriendelijkheid, warmte, emotionele steun en zorgzaamheid (aanzien) van therapeuten/coaches hangen samen met patiënttevredenheid.
- Loyaliteit; mensen met een chronische longziekte voelen zich meer tevreden wanneer therapeuten/coaches blijvende steun bieden (loyaliteit); continuïteit van zorg verbetert de tevredenheid van mensen met een longziekte (het gaat niet om de frequentie, maar om de continuïteit).
Wanneer een nieuwe patiënt voor behandeling komt, zijn al deze vier elementen nog niet aanwezig. Daarom is het belangrijk dat een therapeut/coach zich hiervan bewust is en investeert in de patiënt-therapeut/coach relatie (investeren in vertrouwen, kennis, aanzien en loyaliteit). Wanneer een patiënt al langere tijd onder behandeling is, bestaat het risico dat de patiënt-therapeut/coach relatie minder goed wordt. Een manier om de relatie en de resultaten van de patiënt te verbeteren, is door feedback van de patiënt te verzamelen en te verwerken in de behandeling.
Bent u na het lezen van deze informatie over de patiënt-therapeut relatie geïnteresseerd in het volledige artikel of het volledige onderzoek naar therapietrouw? U kunt dit lezen door op de volgende link te klikken: https://books.ipskampprinting.nl/thesis/601412-ricke/124/
Ellen Ricke: https://www.linkedin.com/in/ellen-ricke-0134971b/
Referenties
- Ricke E. Towards understanding exercise adherence in chronic obstructive pulmonary disease [proefschrift]. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen; 2023.
Therapietrouw en een langdurige actieve leefstijl
Geplaatst op: februari 2, 2024
Voor mensen met een chronische longziekte zijn zowel medicatie als bewegen belangrijke behandelopties. Naar medicatietrouw is al veel onderzoek gedaan. Over therapietrouw bij bewegen is veel minder bekend. Daarnaast zijn er nog geen medicijnen die chronische longziekten kunnen genezen. Bewegen is een hele goede manier om de ziekte zoveel mogelijk onder controle te houden. Als er één doelgroep is voor wie therapietrouw bij bewegen belangrijk is, dan zijn het wel mensen met een chronische longziekte1.
Ellen Ricke, gepromoveerd aan Rijksuniversiteit Groningen, onderzocht bij patiënten die, vanwege COPD, deelnamen aan longrevalidatie hoe therapietrouw ten aanzien van bewegen gestimuleerd kan worden. Therapietrouw is de mate waarin de patiënt zijn behandeling uitvoert zoals afgesproken met zijn therapeut/coach. Als mensen met een chronische longziekte meer therapietrouw zijn aan hun beweegprogramma, levert dat betere gezondheidsuitkomsten op, betere kwaliteit van leven en minder zorgkosten. Dus het effect van een beweegprogramma is afhankelijk van het gedrag van de patiënt. Mensen met een longziekte moeten een actievere leefstijl langdurig volhouden om hun ziekte te managen. Helaas wordt er hierbij nog steeds te veel uitgegaan van de veelvoorkomende overtuiging dat alleen patiënten zelf verantwoordelijk zijn voor therapietrouw. De Wereldgezondheidsorganisatie geeft aan dat er verschillende factoren van invloed zijn op therapietrouw2. Deze factoren kunnen worden ingedeeld in vijf dimensies die alle vijf van invloed zijn op therapietrouw: patiënt-gerelateerde (b.v. voelt een patiënt zich in staat om meer te bewegen), sociaaleconomische (b.v. opleidingsniveau en fysieke gezondheid), therapie-gerelateerde (b.v. duur van een behandeling), aandoening-gerelateerde (b.v. comorbiditeiten en vermoeidheid) en gezondheidzorg-gerelateerde factoren (b.v. steun van een therapeut/coach). Als een beweegprogramma aan iemand met een chronische longziekte wordt aangeboden, is het belangrijk om de patiënt en zijn hele context te kennen en te begrijpen, dus om alle vijf dimensies van therapietrouw toe te passen. Pas dan kan een effectief beweegprogramma aangeboden worden die past bij de wensen en behoefte van de patiënt en is het mogelijk dat een langdurige actieve leefstijl kan worden bereikt.
Therapeuten/coaches kunnen op verschillende manieren bijdragen aan het verbeteren van therapietrouw van mensen met een longziekte. Dit kan door duidelijk informatie te geven over het doel van het advies om meer te bewegen en de mogelijke voordelen ervan voor de patiënt. Ook het gezamenlijk opstellen van een beweegprogramma om ervoor te zorgen dat het advies past binnen de context van de patiënt helpt bij het vergroten van therapietrouw. Verder is het identificeren en samen met de patiënt bespreken van barrières en het benutten van de omgeving om sociale steun te verbeteren belangrijk. Een andere benadering om patiënten te helpen blijvende gedragsverandering te bereiken en daardoor therapietrouw te verbeteren, is investeren in de relatie tussen patiënt en therapeut/coach. Mensen die een goede patiënt-therapeut/coach relatie ervaren hebben een grotere kans om therapietrouw te zijn aan hun beweegprogramma.
Bent u na het lezen van deze informatie over therapietrouw ten aanzien van bewegen geïnteresseerd in het volledige onderzoek naar factoren die therapietrouw beïnvloeden? U kunt dit lezen door op de volgende link te klikken: Thesis Ellen Ricke
Ellen Ricke: LinkedIn contact
Referenties
- Ricke E. Towards understanding exercise adherence in chronic obstructive pulmonary disease [proefschrift]. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen; 2023.
- Sabaté E. Adherence to long-term therapies. Evidence for action Geneva: World Health Organization; 2003.
Het belang van stimuleren van fysieke activiteit bij mensen met een chronische longaandoening
Geplaatst op: januari 24, 2024
Hoe belangrijk het is om fysieke activiteit te stimuleren als onderdeel van de begeleiding van mensen met COPD is wetenschappelijk goed gedocumenteerd. Van het nut en de effecten daarvan ook bij andere chronische longaandoeningen zoals astma en interstitiële longziekten maar ook bij longkanker werd in een overzichtsartikel gepubliceerd in de zomer van 2023 een fraai overzicht gegeven. Daarin zitten genoeg aanknopingspunten om ook bij deze aandoening fysieke activiteit bevordering als aandachtspunt bij iedere patiënt steeds te overwegen.
Astma
Ondanks innovaties op het gebied van de medicamenteuze behandeling van mensen met astma blijft een groot, en over decennia ook stabiel, aandeel rondlopen met ongecontroleerd astma, dat wil zeggen een grote ziektelast. Uit onderzoek, ook uitgevoerd in Nederland, blijkt ook dat veel mensen met astma een beperkte inspanningscapaciteit en/of geringe fysieke activiteit te hebben. Beide kenmerken blijken samenhang te hebben met ziektelast van mensen met astma. Dit suggereert dat het een belangrijk aangrijpingsput voor behandeling is. Inderdaad laten verschillende onderzoeken belangrijke effecten zien mogelijke zelfs op de luchtweg ontsteking. Daarom kunnen beweeginterventies gericht op het verbeteren van de fysieke capaciteit en/of toename van fysieke capaciteit in combinatie met een passende medicamenteuze therapie een bijdrage leveren aan het terugdringen van het aantal mensen met ongecontroleerd astma.
Interstitiële longaandoeningen
Interstitiële longaandoeningen (ILD) zoals longfibrose en sarcoïdose werden lang beschouwd als ziekten waarvoor (extra) lichamelijke activiteit zou moeten worden afgeraden. Bij sommige mensen met een dergelijke aandoening in een gevorderd stadium ontstaat inderdaad gemakkelijk een laag zuurstofgehalte tijdens inspanning door een beperking in de diffusiecapaciteit van de long. Toch laat onderzoek zien dat fysieke training veilig een positieve bijdrage kan leveren aan de gezondheid van mensen met een ILD. Daarbij is het aan te raden om vroegtijdig na de diagnosestelling hiermee te starten.
Longkanker
Longkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker. Lichamelijke fitheid blijkt een belangrijke prognostische waarde te hebben bij deze aandoening. Helaas blijken veel mensen met longkanker beperkt fysiek actief te zijn. Onderzoek heeft laten zien dat het veilig is om deze mensen in beweging te laten komen. Uitkomsten van medische en chirurgische behandeling blijken ook gunstiger te zijn bij patiënten die deelnamen aan een trainingsprogramma.
Met dank aan Dr. A.J. van ’t Hul, Radboud UMC, Fysiotherapeut & Wetenschapper
Bron: Lemmens-Janssen SMJ, Spruit MA, Antons JC, Djamin RS, Abbink JJ, van Helvoort H, van ’t Hul AJ. ‘Can do’ versus ‘do do’ in patients with asthma. JACI In Practice 2021; 9: 1278-84. DOI: 10.1016/j.jaip.2020.09.049
Start 2024 met meer bewegen
Geplaatst op: januari 1, 2024
Kom net als Joke in beweging met de Longuitdaging!
Toen Joke Rebel COPD kreeg, kon ze niet veel meer dan zitten. Totdat ze begon met wandelen. Sindsdien is haar conditie met sprongen vooruit gegaan. “Mijn spieren zijn veel sterker geworden, net als mijn ademhalingsspieren, waardoor ik het gevoel heb dat ik meer lucht heb. Ik hoop dat mijn ervaringen longpatiënten in heel Nederland in beweging brengen. Met weinig middelen kun je je zo veel beter voelen. Dat gun ik iedereen.”
Beweegprogramma
De Long Alliantie Nederland (LAN) heeft in samenwerking met o.a. het Longfonds een nieuw beweegprogramma ontwikkeld om mensen met een longziekte te stimuleren te gaan wandelen: de Longuitdaging. Dit is een compleet pakket waarmee zorgverleners en beweegprofessionals een wandelgroep kunnen starten. Het bestaat uit een stappenplan, wandelschema’s, een flyer, een wachtkamerposter en een presentatie voor een startbijeenkomst. Zo willen we zorgverleners en beweegprofessionals zo makkelijk mogelijk maken om meer mensen met een longziekte meer in beweging te krijgen. Stapje voor stapje samen bouwen aan conditie en vertrouwen om in beweging te komen maar ook te blijven bewegen.
Bewegen gezond is gezond voor iedereen
Voor mensen met een longziekte is bewegen éxtra belangrijk en tegelijk ook éxtra moeilijk. Het is goed voor de longen, het hoofd, de energiehuishouding, de spieren en daarmee dus bijzonder goed voor de prognose van het ziektebeeld. Er speelt tegelijk vaak angst voor benauwdheid die hen juist weerhoudt of tegenhoudt. Het is belangrijk daar bewust van te zijn wanneer u mensen met een chronische longaandoening aanspoort tot meer bewegen. Hoe groot is de kans dat zo’n aansporing leidt tot het daadwerkelijk in beweging komen, laat staan in beweging blijven als angst voor bewegen niet wordt onderkent? Therapietrouw omtrent bewegen kan veel beter als deze aansporing tot bewegen begint met wat extra aandacht. De Longuitdaging kan mensen over deze angstdrempel heen helpen, maar daar hebben ze wel uw hulp bij nodig. Wist u dat de relatie therapeut en patiënt bij kan dragen aan de slaagkans om in beweging te komen en te blijven? Verantwoordelijkheid voor een deel, maakt u dan medeverantwoordelijk voor het geheel.
Hoe word je verantwoordelijk voor een deel?
Als zorgverlener of beweegprofessional, longverpleegkundige, fysiotherapeut of buurtsportcoach, kunt u een kartrekker van zo’n wandelgroep zijn. Dan start en begeleidt u de wandelgroep(en) met mensen met een longziekte. Op het moment dat mensen met een longziekte merken dat ze baat hebben bij bewegen, kan die begeleiding langzaamaan afgebouwd worden en kunnen wandelgroepen mogelijk zelfstandig of in een andere vorm verder. Mensen met een longziekte hebben van u dat duwtje in de rug en die extra steun in de opstartfase nodig.
Goed voornemen
Interesse en meer weten over wandelgroepen voor mensen met een longziekte? U kunt geheel gratis de Longuitdaging bestellen via de website van het Longfonds: bestellen. Bent u momenteel al met een wandelgroep met longpatiënten actief? Wilt u dit dan met ons delen via bewegenenlongziekten@longalliantie.nl? Wie weet kunnen we u elkaar versterken in onze missie: Meer mensen met een longziekten meer laten bewegen.
Het volledige inspirerende interview van Joke leest u via de volgende link: Joke of via de website van het Longfonds.
#goedevoornemens
#bewegenenlongziekten
Bewegen en Longziekten
Geplaatst op: december 27, 2023
Vorige week is in de laatste PUF (jaargang 5 nr 4) van dit jaar verspreid, door uitgeverij Esculaap Media
Bewegen is een hot topic in de Longgeneeskunde. In de vorige editie van PUF vertelden hoogleraar longziekten Richard Dekhuijzen en projectleider Marion Foppele al over het Project Bewegen en Longziekten van de LAN, waarin verschillende partijen samenwerken aan beweeginitiatieven voor mensen met longziekten. Maar hoe goed houden patiënten zich aan de beweegadviezen die ze van zorgverleners krijgen? Longfysiotherapeut Dr. Ellen Ricke stuitte in haar onderzoek op een gebrek aan een Nederlands meetinstrument. Na literatuuronderzoek selecteerde ze de Rehabilitation Adherence Measure for Athletic Training en vertaalde deze RAdMAT naar het Nederlands.
Er is voor dit meetinstrument gekozen omdat het verschillende aspecten van therapietrouw meet: “verschijnen op afspraak en participatie, houding en inspanning, en communicatie.” Het bleek een valide en betrouwbaar meetinstrument om therapietrouw te beoordelen bij patiënten met COPD in eerstelijnsfysiotherapiepraktijken.
Lees het hele interview hier.
Kom in beweging met de Longuitdaging
Geplaatst op: december 19, 2023
Long Alliantie Nederland (LAN) heeft in samenwerking met o.a. Longfonds een nieuw beweegprogramma ontwikkeld om mensen met een longziekte te stimuleren te gaan wandelen: de Longuitdaging. Dit is een compleet pakket waarmee zorgverleners en beweegprofessionals een wandelgroep kunnen starten.
Bewegen gezond is gezond voor iedereen. Maar voor mensen met een longziekte is bewegen éxtra belangrijk. Het is goed voor de longen, het hoofd, de energiehuishouding, de spieren en daarmee dus bijzonder goed voor de prognose van het ziektebeeld. Toch is het is voor mensen met een longziekte niet altijd makkelijk om te gaan bewegen. Vooral de angst voor benauwdheid houdt hen tegen. Het is belangrijk om daar bewust van te zijn als je mensen met een chronische longaandoening aanspoort tot meer bewegen. De Longuitdaging kan hen over deze angstdrempel heen helpen.
Projectleider Marion Foppele van de LAN: ‘De longuitdaging is een kant-en-klaar doe-het-zelfpakket. Het bestaat uit een stappenplan, wandelschema’s, een flyer, een wachtkamerposter en een presentatie voor een startbijeenkomst. Zo willen we meer mensen met een longziekte meer in beweging brengen. Stapje voor stapje samen bouwen aan conditie en vertrouwen om te gaan maar ook te blijven bewegen.’
De zorgverlener of beweegprofessional, zoals een longverpleegkundige, fysiotherapeut of buurtsportcoach, kan kartrekker van de wandelgroep zijn. Zij starten en begeleiden de wandelgroep met mensen met een longziekte. Als mensen met een longziekte daarna merken dat ze baat hebben bij bewegen, kan die begeleiding langzaamaan worden afgebouwd en kunnen wandelgroepen mogelijk zelfstandig verder.
Interesse en meer weten over wandelgroepen voor mensen met een longziekte? Bestel de Longuitdaging gratis via de website van Longfonds: Longuitdaging: wandelen voor meer lucht – Longfonds webshop Ben jij momenteel al met een wandelgroep actief? Meld dit dan aan ons via bewegenenlongziekten@longalliantie.nl.
Lees het LinkedIn bericht van ZonMW hier.
Bewegen tegen eenzaamheid
Geplaatst op: december 4, 2023
Voldoende bewegen is belangrijk voor alle mensen. Bewegen geeft energie en heeft bovendien direct impact op de mentale gezondheid. Daarnaast kan bewegen het makkelijker maken om ook op andere leefstijlgebieden gezonder te leven. In 2040 zouden drie van de vier Nederlanders elke week 2,5 uur moeten bewegen, zo luidt het doel van het kabinet en de Beweegalliantie. Maar wat als je behoort tot de 1,2 miljoen mensen met een chronische longaandoening? Er is namelijk gebleken dat 60% van de mensen met een longziekte niet of niet genoeg bewegen¹. Vaak wordt inspanning vermeden vanwege angst voor inspanningsafhankelijke klachten, maar ook door eenzaamheid. Doordat mensen minder bewegen, hebben zij minder sociaal contact en komen hierdoor in een neerwaartse spiraal terecht¹.
Bewegen met een longziekte kan fysieke veranderingen in het lichaam bevorderen zoals sterkere ademhalingsspieren en een betere conditie. Maar bewegen kan ook een impact hebben op de mentale gezondheid doordat er meer sociaal contact mogelijk is als men meer kan bewegen. Daarom geeft bewegen met een longziekte een betere prognose van het ziekteproces. Zo draagt het bij aan een hogere kwaliteit van leven en verminderend het onder ander ook de ziektelast, het aantal ziekenhuisopnamen en kan het eenzaamheid verminderen¹. Zie voor de effecten van bewegen: De infographic Bewegen heeft effect op.
Michelle Viveen, longfysiotherapeute bij FysiovdBerge in Culemborg heeft onlangs haar master “Fysiotherapie en Wijkgerichte Beweegzorg” aan de Hogeschool Leiden afgerond. Hiervoor heeft zij participatief actieonderzoek gedaan met als doel in co-creatie een interventie te ontwikkelen specifiek voor patiënten met COPD om eenzaamheid te verminderen en fysieke activiteit te bevorderen. Door met deze doelgroep in gesprek te gaan over bewegen en het effect van eenzaamheid hierop is er inzicht ontstaan dat de beperking om te gaan bewegen veel breder ligt dan alleen het fysieke aspect. Zo gaf een van de deelnemers van het onderzoek aan over bewegen: “Ja dat wordt dus een lastige en wel een beetje pijnlijk, omdat ik bijna niemand meer zie, omdat ze allemaal dingen willen doen waar ik niet aan mee kan doen”.
De resultaten van het onderzoek laten zien dat het bij deze groep chronische patiënten draait om een op maat gemaakte interventie, het liefst in de openbare ruimte, waarbij plezier tijdens de interventie een belangrijk aspect is om het vol te houden².
Zie voor resultaten van dit onderzoek de poster van: Patiënten met COPD samen in beweging tegen eenzaamheid.
De resultaten van dit onderzoek sluiten mooi aan op de longuitdaging die de LAN in samenwerking met het Longfonds, Move2Improve en AstraZeneca heeft gerealiseerd. De Longuitdaging is een wandeluitdaging van 20 weken, voor alle mensen met een chronische longaandoening.Michelle Viveen over deze Longuitdaging: “Mooi dat de Long Alliantie in samenwerking met de andere partijen middels de longuitdaging zorgverleners en beweegprofessionals handvatten geeft om een bijdrage te kunnen leveren aan bewegen onder longpatiënten, die hiermee ook het sociaal contact bevorderen”.
Wilt u net als Michelle patiënten met COPD in beweging krijgen, er is een kant en klaar pakket van de Longuitdaging beschikbaar dat u kunt downloaden via deze link.
Bent u na het zien van de poster “Patiënten met COPD samen in beweging tegen eenzaamheid” van Michelle Viveen, benieuwd naar haar volledige thesis? U kunt deze hier lezen.
Referenties
¹ Heins M, et al. Bewegen met een longziekte. NIVEL, 2018
² Viveen M.E., Burgers met COPD samen in beweging tegen eenzaamheid: een participatief actieonderzoek. HBO Kennisbank, 2023