Het belang van stimuleren van fysieke activiteit bij mensen met een chronische longaandoening

Geplaatst op: januari 24, 2024

Hoe belangrijk het is om fysieke activiteit te stimuleren als onderdeel van de begeleiding van mensen met COPD is wetenschappelijk goed gedocumenteerd. Van het nut en de effecten daarvan ook bij andere chronische longaandoeningen zoals astma en interstitiële longziekten maar ook bij longkanker werd in een overzichtsartikel gepubliceerd in de zomer van 2023 een fraai overzicht gegeven. Daarin zitten genoeg aanknopingspunten om ook bij deze aandoening fysieke activiteit bevordering als aandachtspunt bij iedere patiënt steeds te overwegen.

Astma

Ondanks innovaties op het gebied van de medicamenteuze behandeling van mensen met astma blijft een groot, en over decennia ook stabiel, aandeel rondlopen met ongecontroleerd astma, dat wil zeggen een grote ziektelast. Uit onderzoek, ook uitgevoerd in Nederland, blijkt ook dat veel mensen met astma een beperkte inspanningscapaciteit en/of geringe fysieke activiteit te hebben. Beide kenmerken blijken samenhang te hebben met ziektelast van mensen met astma. Dit suggereert dat het een belangrijk aangrijpingsput voor behandeling is. Inderdaad laten verschillende onderzoeken belangrijke effecten zien mogelijke zelfs op de luchtweg ontsteking. Daarom kunnen beweeginterventies gericht op het verbeteren van de fysieke capaciteit en/of toename van fysieke capaciteit in combinatie met een passende medicamenteuze therapie een bijdrage leveren aan het terugdringen van het aantal mensen met ongecontroleerd astma.

Interstitiële longaandoeningen

Interstitiële longaandoeningen (ILD) zoals longfibrose en sarcoïdose werden lang beschouwd als ziekten waarvoor (extra) lichamelijke activiteit zou moeten worden afgeraden. Bij sommige mensen met een dergelijke aandoening in een gevorderd stadium ontstaat inderdaad gemakkelijk een laag zuurstofgehalte tijdens inspanning door een beperking in de diffusiecapaciteit van de long. Toch laat onderzoek zien dat fysieke training veilig een positieve bijdrage kan leveren aan de gezondheid van mensen met een ILD. Daarbij is het aan te raden om vroegtijdig na de diagnosestelling hiermee te starten.

Longkanker

Longkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker. Lichamelijke fitheid blijkt een belangrijke prognostische waarde te hebben bij deze aandoening. Helaas blijken veel mensen met longkanker beperkt fysiek actief te zijn. Onderzoek heeft laten zien dat het veilig is om deze mensen in beweging te laten komen. Uitkomsten van medische en chirurgische behandeling blijken ook gunstiger te zijn bij patiënten die deelnamen aan een trainingsprogramma.

Met dank aan Dr. A.J. van ’t Hul, Radboud UMC, Fysiotherapeut & Wetenschapper

FIGURE 1. Patients’ (%) distribution over the 4 quadrants. Lower left quadrant: “’can’t do, don’t do.” Lower right quadrant: “can do, don’t do.” Upper left quadrant: “’can’t do, do do.” Upper right quadrant: “can do, do do.” 6MWD, 6-Minute walk distance
Bron: Lemmens-Janssen SMJ, Spruit MA, Antons JC, Djamin RS, Abbink JJ, van Helvoort H, van ’t Hul AJ. ‘Can do’ versus ‘do do’ in patients with asthma. JACI In Practice 2021; 9: 1278-84. DOI: 10.1016/j.jaip.2020.09.049