‘De Longuitdaging’ helpt conditie vooruit, laagdrempelige aanpak werkt
Geplaatst op: september 19, 2024
De Longuitdaging in regio Liemers is een groot succes gebleken. Meer mensen met een chronische longziekte zijn in beweging gekomen. Niet alleen COPD-patiënten deden mee, deelnemers hadden verschillende longaandoeningen en varieerden in conditie. Deelnemers leerden veel door de informele setting waarin informatie werd gegeven. Naast een betere conditie voelden zij na afloop meer regie. Ook voor de zorgprofessionals was het een waardevolle ervaring.
De Longuitdaging is een kant-en-klaar pakket dat Long Alliantie Nederland al eerder heeft ontwikkeld samen met het Longfonds om mensen met een longziekte meer in beweging te krijgen. Voorheen heette deze wandelchallenge de ‘COPD-challenge’, maar de Longuitdaging is er voor alle mensen met een chronische longaandoening. Initiatiefnemer voor de Longuitdaging in de streek Liemers is Marion Foppele, projectleider Bewegen en Longziekten van Long Alliantie Nederland.
Meer over de deelnemers
Iedere deelnemer liep naar eigen kunnen en met eigen doelstellingen. Deelnemers waren van verschillende gezondheidsachtergronden, conditie en kwaliteit van leven. Zo wandelden er mensen mee met COPD, astma, interstitiële longziekten, longkanker en post-COVID-syndroom. En waren er deelnemers met rollator of zuurstoftherapie. Veruit de meeste mensen meldden na afloop van de Longuitdaging hoezeer hun conditie en gezondheid vooruit was gegaan en hoeveel meer regie zij voelden over hun longziekte dan voorafgaand aan de Longuitdaging. Er waren veel positieve geluiden over het lotgenotencontact en de kennis die zij over de eigen aandoening opdeden gaandeweg.
Halfuurtje informatie uitwisselen
Ook voor de zorgprofessionals was het een waardevolle ervaring. Consulent Astma & COPD Jan-Willem van den Bos vertelt dat na de start van de Longuitdaging al snel het idee kwam om het eerste halfuur voorafgaand aan het wandelen informatie uit te wisselen met alle deelnemers. ‘Er werd inhoudelijk informatie gegeven, bijvoorbeeld over de verschillende longziekten of medicatiegebruik, maar ook werd er informatie verstrekt over welke mogelijkheden de gemeente biedt voor andere vormen van beweging en lotgenotencontact dan deze Longuitdaging. Patiënten vonden dit heel waardevol.’
Els Fikkers, verpleegkundig specialist Longziekten in het Rijnstate vult aan: ‘Ik vermoed dat het voor deelnemers steeds laagdrempeliger werd om vragen te durven stellen. Deelnemers leren veel van lotgenoten met dezelfde aandoening maar ook van lotgenoten met een hele andere longbeperking dan zijzelf hebben. Dit was zeer waardevol en een aanvulling op alles wat ik van patiënten mee probeer te geven op mijn spreekuur. Wanneer patiënten 10 minuten hebben bij de huisarts of 20-30 minuten bij andere zorgverleners vindt er toch vaak een vraag-en-antwoordspel plaats, bepaalde onderdelen van een behandel- of zorgprotocol moeten immers aan bod komen.’
‘Door met individuele patiënten te wandelen kom je veel spontaner tot hele andere gesprekken en krijg je als zorgverlener een beter inzicht in de daadwerkelijke onderliggende behoeften en vragen van patiënten. Ook denk ik dat het “educatief halfuurtje” voorafgaand aan de wandeling zeer helpend was om bij veel patiënten tot de kern te komen. Immers: in een ongedwongen, relaxte setting kunnen mensen beter informatie tot zich nemen dan in een gespannen omgeving van een zorginstelling.’
Motivatie en meer inzicht
Van den Bos: ‘We horen geregeld van bijvoorbeeld praktijkondersteuners of andere zorgverleners dat ze het lastig vinden om patiënten met COPD te motiveren. Een deel van deze patiënten blijft roken en is maar moeilijk van de bank af te krijgen. Een praktijkondersteuner die meewandelt met deze patiënten kan in slechts een uurtje een heel ander inzicht krijgen in onderliggende behoeften en angsten van de patiënt.’
Jenny Zwiggelaar, fysiotherapeut en projectmedewerker hart-vaat-long bij het landelijke Chronische ZorgNet, bevestigt dit: ‘als fysiotherapeut zien we veel COPD-patiënten waarvan we van collega-zorgverleners horen dat ze motivatie missen. Maar wij hebben nog nooit een niet-gemotiveerde patiënt gezien. We moeten scherp op het netvlies houden dat het niet van de bank afkomen vaak bij longpatiënten, meer dan bij andere chronische aandoeningen, samenhangt met de angst voor benauwdheid en daarmee bewegen. Dus hoe laagdrempeliger we het bewegen maken hoe beter. Het zou mooi zijn als er meer beweegaanbod komt voor longpatiënten in het bijzonder.’
Tekst: Judith Cohen, medisch journalist
Longuitdaging opzetten in de eigen regio?
Download hier het Longuitdaging-stappenplan met tips voor de organisatie van je eigen Longuitdaging of wandelgroep.
