De toekomst van de gezondheidszorg en het advies passende zorg

Geplaatst op: oktober 22, 2024

Wij vroegen aan Marian Kaljouw, voorzitter bestuur Long Alliantie Nederland, om haar kijk op passende zorg met ons te delen. Passende zorg is gestoeld op 4 basisprincipes. ‘We kijken naar een omkering van en een verschuiving binnen het huidige systeem.’ Lees hier het bericht van Marian Kaljouw.

‘Passende zorg’ is de titel van het advies dat werd uitgebracht door de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en het Zorginstituut Nederland (ZIN) in november 2020. Aanleiding voor dit advies was de coronapandemie. Van de ene op de andere dag, na de toespraak van de minister-president, liet iedereen alles uit de handen vallen en ging Nederland op slot. Huisartsen hingen een boodschap op de deur van hun praktijk waarop stond ‘niet naar de praktijk komen en alleen bellen als het niet anders kan’.

Dit leidde tot een stuwmeer van 1,5 miljoen mensen die in 2020 en 2021 minder werden doorgestuurd door de huisarts naar het ziekenhuis ten opzichte van 2018 en 2019 (NZa). Dit was aanleiding voor de tijdelijke Minister voor Volksgezondheid Martin van Rijn om de vraag te stellen hoe groot de consequenties hiervan waren. Deze vraag was moeilijk te beantwoorden, we kenden de mensen niet, maar er gebeurde ook geen ernstige ongelukken. En zo ontstond de vraag aan de NZa en ZIN om een advies uit te brengen over de toekomst van de gezondheidszorg. En dat werd het advies Passende zorg.

Het advies is gestoeld op 4 basisprincipes voor passende zorg:

Passende zorg draagt bij aan het functioneren van mensen in hun dagelijks leven en aan kwaliteit van leven.
Passende zorg komt altijd samen met de patiënt tot stand.
Passende zorg vindt zo dicht mogelijk bij de patiënt plaats (thuis als het kan, institutioneel als het moet en digitaal als het kan, fysiek als het moet).
Passende zorg gaat veel meer uit van gezondheid en minder van ziekte.

Om deze uitgangspunten daadwerkelijk te implementeren in de praktijk zal de Nederlandse zorg moeten veranderen. Er zal veel meer geïnvesteerd moeten worden in het sociaal domein en preventie en veel minder in aandoeningen en kwalen. Kort gezegd kijken we naar een omkering van en een verschuiving binnen het huidige systeem.

De consequenties zijn groot en er moeten moeilijke keuzes worden gemaakt. Het is belangrijk om de volgende vragen te stellen:

Draagt de voorgenomen behandeling bij aan het functioneren van de patiënt?
Waar kunnen we dit het beste doen (thuis of anders)?
Hoe kunnen we dit het beste doen (digitaal of fysiek)?
Wie kunnen dit het beste doen (taakherschikking)?

Kortweg betekent dat:

Een verschuiving van zorg naar de eigen leefomgeving van mensen
Integratie met het sociaal domein
Vormgeving van zorg in netwerken
Intensieve samenwerking en afstemming
Het maken van moeilijke keuzes
Behandelreductie in instellingen

Tot slot:

Niets doen is geen optie. Bij ongewijzigd beleid stijgen de kosten tot 175 miljard euro in 2040 en is de zorg niet langer toegankelijk voor iedereen die dit nodig heeft. Wat we nodig hebben zijn bestuurders en professionals met visie en lef!

Marian Kaljouw