Voorzitter Marian Kaljouw over het nieuwe strategisch kader

Geplaatst op: juni 23, 2025

De zorg verandert voortdurend, de Long Alliantie Nederland (LAN) merkt dat ook en komt daarom met een koerswijziging. Waarom was dat nodig?
We hebben als alliantie al veel goeds gedaan, maar we moesten terug naar de kern. Dat betekent scherpe keuzes maken: alleen dingen oppakken die multidisciplinaire samenwerking vragen, wat anderen niet doen en waar de urgentie het grootst is.

De druk in de zorg neemt alleen maar toe – personeelstekorten, dubbele vergrijzing, complexere zorgvragen. We hebben het over 1,2 miljoen mensen met longziekten. 600.000 mensen met COPD, en waarschijnlijk nog veel meer die het niet weten. Elk jaar 42.000 ziekenhuisopnames door benauwdheid. En tussen regio’s zien we twee tot drie keer zoveel verschil in COPD-opnames.

Wat is de grootste verandering?
Het gaat om een verscherping van onze focus, waarbij we veel meer investeren in ons netwerk – leden laten praten en van elkaar leren. We brengen alle mensen en organisaties samen die werken aan longgezondheid, met een focus op COPD en astma. Daarbij gebruiken we het vliegwielmechanisme: als huisarts en longarts samen iets ontwikkelen voor COPD-patiënten, zorgen wij dat fysiotherapeuten en apothekers daar ook van leren.
We focussen op drie gebieden: preventie zoals bewegen en stoppen met roken, passende zorg met betere diagnose en monitoring, en medicatie waarbij goede instructie van inhalatoren cruciaal is.

Waarom hebben jullie specifiek voor deze prioriteiten gekozen?
Deze prioriteiten komen rechtstreeks voort uit wat patiënten nodig hebben en waar multidisciplinaire samenwerking het verschil maakt. We hebben daar intensieve gesprekken over gevoerd met onze leden – zij weten waar de knelpunten zitten.

Een longarts kan wel zeggen “Beweeg meer”, maar dat vraagt samenwerking tussen longartsen, huisartsen, fysiotherapeuten én beweegaanbieders. Veel COPD-patiënten hebben geen diagnose. En inhalatoren worden nog steeds vaak verkeerd gebruikt – dat vraagt afstemming tussen alle betrokken partijen.

Kun je concrete voorbeelden noemen wat de alliantie komende jaren wil bewerkstelligen?
Ons ‘Leef- en zorgpad Jong zijn met astma’. Dat gaat niet alleen over medicijnen, maar over het hele leven van dat kind. Thuis, school, sport.

Bij COPD: de ‘Kwaliteitsstandaard COPD longaanval’ beter implementeren. Die bestaat al, maar wordt niet overal gebruikt.

Het Zorgpad Inhalatiemedicatie doorontwikkelen blijft cruciaal.

En ik ben enthousiast over de vaccinatieleidraad – veel longpatiënten zijn onvoldoende gevaccineerd terwijl ze tot hoogste risicogroepen behoren. Daar kunnen we echt ziekenhuisopnames mee voorkomen.

Wat gaat de zorgverlener en patiënt merken van deze verandering?
Zorgverleners krijgen meer praktische tools. Concrete handreikingen voor patiëntgesprekken, heldere doorverwijzingen, betere samenwerking tussen eerste en tweede lijn.

Voor patiënten wordt zorg logischer. Een kind met astma krijgt niet alleen pillen, maar ook ondersteuning op school en bij sport. Een COPD-patiënt krijgt betere begeleiding bij inhalatorgebruik en directe doorverwijzing naar beweegprogramma’s.
Dat geeft resultaat: minder longaanvallen, minder ziekenhuisopnames, betere kwaliteit van leven.

We kampen met personeelstekorten in de zorg, er is een dubbele vergrijzing en er zijn veel zorgen over de gezondheid van jongeren door het vapen. Hoe kijk jij naar deze uitdagingen?
Deze maken ons werk urgenter. Minder handen betekent slimmer werken. Een fysiotherapeut kan prima beweegadvies geven, een apotheker medicatie-instructie. Niet alles hoeft via de dokter.

Bij dubbele vergrijzing: meer inzetten op preventie en zelfmanagement. Een 70-jarige met COPD die goed beweegt en medicatie correct gebruikt, belandt minder snel in het ziekenhuis.

Vapen onder jongeren baart zorgen, die delen we allemaal, maar onze focus ligt op longpatiënten stimuleren om te stoppen met roken. Stopadvies moet standaard in de spreekkamer – dat gebeurt nu te weinig.

Zorgen we in Nederland goed voor onze longen?
Nederland heeft zorgverleners van topniveau. Binnen onze alliantie zit enorm veel expertise – dat stemt hoopvol.
Maar we hebben wel een probleem: veel COPD-patiënten worden te laat of niet gediagnosticeerd. Niet omdat onze artsen het niet kunnen – ze zijn uitstekend – maar omdat samenwerking beter kan. De richtlijnen bestaan, expertise is er. Nu gaan we dit samen doen.

De zorg verandert niet alleen door nieuw (overheids)beleid maar ook door externe factoren. Denk bijvoorbeeld aan innovatie. Hoe blijven jullie als alliantie wendbaar?
We leren voortdurend bij. Wat we oppakken met COPD-patiënten, nemen we mee naar astma. Dat vliegwielmechanisme maakt ons slimmer.
We gaan elkaar veel meer spreken dan voorheen – niet alleen op het jaarlijkse congres, maar ook in expertmeetings, werkgroepen. Als een longarts praat met een beweegcoach, ontstaan nieuwe ideeën.
Bij digitale innovaties ontwikkelen we zelf niks, maar brengen we mensen bij elkaar. Zorgverlener met probleem, ontwikkelaar met oplossing, verzekeraar die wil investeren – wij zorgen dat ze elkaar vinden.

In oktober 2025 zijn er weer verkiezingen. Als je specifiek naar de longzorg kijkt, wat moet er veranderen?
Eerste punt: zorgverleners moeten écht gaan samenwerken. Dat moeten we dus stimuleren en makkelijker maken. Huisarts, longarts, ziekenhuis – niet alleen op papier, maar in de praktijk. Patiënten hebben daar recht op.
Tweede punt: preventie. Dat is geen luxe, dat is verstand. Vroeg ingrijpen voorkomt later dure ellende. Rookstop, luchtkwaliteit, vroege opsporing – dat zijn geen zachte heelmeestertjes, dat zijn harde economische keuzes.
Simpel gezegd: betere zorg én minder kosten. Dat kan, als we durven.

Zonder leden geen alliantie. Welke rol spelen de leden in het nieuwe plan?
Onze leden zijn het fundament. We investeren veel meer in ons netwerk – leden laten praten en van elkaar leren.

Dus we gaan bijeenkomsten organiseren, seminars, expertmeetings, werkgroepen. Daar gebeurt de magie , komen alle verschillende disciplines samen. Van leden verwachten we dat ze hun kennis en netwerk actief inzetten. Zonder hun inzet lukt het niet.

Wat maakt de Long Alliantie uniek?
Onze breedte én dat het om inhoud gaat. We verenigen alle relevante partijen: zorgprofessionals, patiëntenorganisaties, wetenschappelijke verenigingen, bedrijven.
We opereren op raakvlakken tussen zorggebieden waar fragmentatie heerst. Doen alleen wat anderen niet willen of kunnen – die lastige multidisciplinaire samenwerking. Het draait altijd om de inhoud: wat hebben patiënten nodig? We zijn geen praat-organisatie, maar verbinder die concrete resultaten nastreeft.

Waarom wilde je graag voorzitter van de Long Alliantie worden?
Met 1,2 miljoen mensen met longziekten kunnen we geen versnipperde aanpak veroorloven. Hier kun je écht iets veranderen – niet door regels te bedenken, maar door mensen bij elkaar te brengen die samen problemen oplossen. Het gaat om de inhoud. Dat geeft me energie.

Vragen aan dr. Marian Kaljouw, voorzitter Long Alliantie Nederland (LAN). Neem voor meer informatie contact op via info@longalliantie.nl