Prevalentie van stikangst: bevindingen uit de flashmob studie

Geplaatst op: april 3, 2025

In PulmoScript 2025-nr. 1 is een artikel opgenomen over stikangst van longarts Kris Mooren en Els Verschuur, Long Alliantie Nederland. Angst om te stikken komt regelmatig voor bij mensen met ernstig COPD. In september hebben 30 ziekenhuizen deelgenomen aan een flashmob studie, het artikel bespreekt de resultaten hiervan.

Stikangst heeft veel impact en in het geval van COPD kan stikangst een vicieuze cirkel van dyspneu-angst-dyspneu in de hand werken. Uit praktijkervaring, en deels ook uit (kwalitatief) onderzoek, is bekend dat stikangst ook voorkomt bij mensen met longkanker, astma en interstitiële longziekten (ILD). Wat precies de prevalentie van stikangst is onder mensen met chronische longaandoeningen en longkanker is onbekend.

Spreekkamer

In de spreekkamer wordt weinig over stikangst gesproken. Een mogelijke reden, vanuit patiëntperspectief, is dat het een existentiële angst is: het is te bedreigend voor mensen om hierover te spreken. Vanuit het zorgverlenersperspectief wordt niet altijd aan stikangst gedacht, omdat het voor ons evident is dat letterlijk stikken aan een longziekte zeldzaam is. Daarbij is het een onderwerp dat we wellicht niet graag aankaarten, omdat we niet goed weten wat we moeten zeggen. Ben ik wel de juiste persoon om dit gesprek aan te gaan? Ik weet niet hoe deze persoon gaat overlijden, ga ik niet een valse geruststelling geven?

Flashmob studie

Om zicht te krijgen op de prevalentie van stikangst bij mensen met chronische longaandoeningen werd op donderdag 19 september jl. een flashmob studie uitgevoerd. De ‘data-collectors’ waren longverpleegkundigen, longartsen (in opleiding), verpleegkundig specialisten en physician assistants. De te includeren patiënten waren opgenomen voor de longziekten op die dag, met de diagnose astma, COPD, ILD of longkanker.

In totaal hebben 30 ziekenhuizen geparticipeerd. Lees in het artikel de uitspraken van patiënten, quotes van de data collectors en de beschouwing.

Download het PulmoScript-artikel over Stikangst

Bekijk het PulmoScript magazine op de NVALT-site

Auteurs:
Kris Mooren, longarts en consulent palliatieve zorg
Els M.L. Verschuur, senior projectleider Palliatieve zorg bij COPD, Long Alliantie Nederland. Meer informatie via verschuur@longalliantie.nl

Het programma Compassion van de Long Alliantie Nederland heeft als doel palliatieve zorg voor mensen met COPD en hun naasten te verbeteren. In de afgelopen jaren hebben vele samenwerkingspartners bijgedragen aan het ontwikkelen van handvatten voor zorgverleners en hulpmiddelen voor patiënten om zo bij de behoeften van de praktijk aan te sluiten. Kijk voor de materialen in de online toolbox: www.palliatievezorgcopd.nl